HPV Aşısı Türkiye’de Ücretsiz Oluyor

İnsan papilloma virüsü, yani HPV, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biri. Rahim ağzı kanserine, bazı baş-boyun kanserlerine ve genital siğillere yol açabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri, her yıl 600 binden fazla kadının HPV nedeniyle rahim ağzı kanserine yakalandığını gösterdi. Oysa bu virüs, çocuk yaşta yapılan basit bir aşıyla büyük oranda engellenebilir. Uzmanlar, erken dönemde yapılan aşının kansere karşı %90’ın üzerinde koruma sağladığını belirtti.

Avustralya, Kanada, İsveç ve İngiltere gibi gelişmiş ülkeler, HPV aşısının önemini yıllar önce fark etti. Aşı ulusal programlara dahil edildi. Çocuklara 9-14 yaş arasında ücretsiz aşı uygulanıyor. Rahim ağzı kanseri vakaları hızla azaldı. Avustralya, 2035’e kadar bu kanseri tamamen bitirmeyi hedefliyor. Türkiye’de ise uzun süre aşı sadece özel hastanelerde veya eczanelerde bulunuyordu. Üç dozdan oluşan aşının toplam maliyeti 4.000 ila 5.000 TL arasında değişiyor. Bu durum özellikle düşük gelirli aileler için ciddi bir maddi zorluk yaratmaktaydı. Sağlık hizmetlerine eşit erişim ilkesi bu durumda oldukça zedeleniyordu.

Geçtiğimiz günlerde bu durum değişti. Sağlık çalışanları, kadın hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları, aşının ücretsiz olması için mücadele verdi. Sosyal medyada kampanyalar düzenlendi, binlerce imza toplandı. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, 2023’te yayınladığı bildiride HPV aşısının kamuya ücretsiz sunulması gerektiğini duyurdu. Bu aşıya erişimin yalnızca sağlık değil, yaşam hakkı açısından da kritik olduğu vurgulandı. Toplumsal talep karşılık buldu. 2025 Haziran’ında Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, HPV aşısının yıl sonuna kadar ücretsiz olarak uygulanmaya başlanacağını açıkladı. İlk etapta 9-14 yaş arası kız çocukları aşılanacak. Zamanla erkek çocukları ve daha geniş yaş grupları da programa dahil edilecek. Böylece Türkiye, önleyici sağlık politikalarında önemli bir adım atmış.

Türkiye’de HPV aşısı üç farklı türde sunuldu. İkili aşı, HPV tip 16 ve 18’e karşı koruma sağladı. Dörtlü aşı, bunlara ek olarak 6 ve 11 numaralı tiplere karşı da bağışıklık geliştirdi. En kapsamlı korumayı ise dokuzlu aşı sundu. Uzmanlar, aşının cinsel yaşama başlamadan önce, tercihen 11-12 yaşlarında yapılmasını öneriyor. 26 yaşına kadar aşı yaptırmayanlar için hâlâ geç kalınmış değil. Daha ileri yaşlardaki bireylerde ise risk durumuna göre doktor kararıyla aşı uygulanıyor. Türkiye, HPV aşısını ücretsiz sunarak hem bilimsel verilere hem de halkın talebine kulak verdi. Bugün HPV aşısı artık bir ayrıcalık değil, temel bir sağlık hakkı olarak görülüyor. Bu karar sayesinde HPV’ye bağlı hastalıkların önüne geçilecek.

Ücretsiz uygulama sayesinde toplumda rahim ağzı kanseri ve HPV’ye bağlı hastalıklar azaldı. Sağlıkta fırsat eşitliği güçlendi, daha fazla kişiye ulaştı. Toplumda hâlâ HPV ve aşı hakkında bilgi eksikliği sürüyor.

Selcen Aksu tarafından düzenlendi.