Şubat Ayında Gökyüzünde Neler Olacak?
Samanyolu kuşağının gözleme en açık olduğu aylar Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Bu aylarda gökadanın merkezi gökyüzünde yükselmektedir. Yaz dönemi dışında Samanyolu’nu en iyi gözlemlediğimiz dönemse Şubat ayı. Fakat bu ay gökyüzüne baktığımızda Samanyolu’nu biraz daha farklı göreceğiz. Karanlık bir bölgede dürbün yardımıyla veya havanın açık olduğu bir vakit teleskoplarınızı gökyüzüne tuttuğunuzda galaksinin kollarının dış bölümünü göreceksiniz. Bu kollar özellikle gökyüzünde tepeye yakın konumda bulunan Perseus, İkizler, Kraliçe ve Arabacı takımyıldızlarından geçiyor. Birçok bulutsu ve yıldız kümesini yoğunluğu kuzeyden güneye indikçe artacak şekilde göreceğiz. Özellikle kuşağın güneyinde yer alan İkizler takımyıldızı kalabalık bir gözlem alanına sahip olacak.
Ay 5 Şubat 2025 tarihinde ilk dördün, 12 Şubat 2025 tarihinde dolunay, 20 Şubat 2025 tarihinde son dördün ve 28 Şubat 2025 tarihinde yeni ay evresinde olacak.
01 Şubat: Satürn ve Ay yakın konumda , Ay-Venüs kavuşumu
02 Şubat: Ay ve Venüs yakın konumda
03 Şubat: Venüs-Neptün kavuşumu
04 Şubat: Jüpiter retrograd hareketini tamamlıyor
07 Şubat: Ay-Jüpiter kavuşumu
09 Şubat: Mars ve Ay yakın konumda
13 Şubat: Ay ve Regulus yakın konumda
16 Şubat: Venüs en yüksek parlaklığında
17 Şubat: Ay ve Spica yakın konumda
19 Şubat: Venüs enberi noktasında
24 Şubat: Mars retrograd hareketini tamamlıyor
26 Şubat: Merkür-Satürn kavuşumu
Merkür Şubat ayının ilk 12 günü Oğlak, sonraki 14 gün Kova, sonraki 2 gün Balık takımyıldızı doğrultusunda yer alacak. Parlaklığı -0,43 kadir ile -0,23 kadir arasında değişecek. Venüs Şubat ayı boyunca Balık takımyıldızı doğrultusunda yer alırken Mars ise ay boyunca İkizler takımyıldızı doğrultusunda bulunacak. Parlaklıkları ise sırasıyla -3,88 kadir ile -3,87 kadir ve 1,43 kadir ile 1,41 kadir arasında değişecek. Jüpiter ay boyunca Boğa takımyıldızı doğrultusunda yer alacak ve parlaklığı -2,12 kadir ile -2,09 kadir arasında değişecek. Satürn ay boyunca Kova takımyıldızı doğrultusunda yer alırken Uranüs ise ay boyuna Koç takımyıldızı doğrultusunda bulunacak. Satürn'ün parlaklığı 0,60 kadir ile 0,59 kadir, Uranüs'ün ise 5,62 kadir ile 5,64 kadir arasında değişecek. Neptün Şubat ayı boyunca Balık takımyıldızı doğrultusunda bulunacak ve parlaklığı 7,76 kadir ile 7,75 kadir arasında değişecek.
Astronomi Tarihinde Şubat Ayı
Güneş Sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter keşfedildi: Tarih 7 Şubat 1610, Galileo Galilei antik çağlardan beri geceleyin gökyüzünü aydınlatan binlerce yıldızdan yalnızca biri olarak bilinen Jüpiter'in ilk detaylı gözlemini gerçekleştirdi. Bu gözlem astronomi tarihine Jüpiter’in adını yazmayı başaran ilk çalışma oldu. Galileo 17. yüzyılda kendi teleskobunu yapmak üzere çıktığı yolda ev yapımı bir teleskop yapmayı başardı ve bu teleskop ile Jüpiter’i gözlemledi.
“Lunar Orbiter Program” Ay Yörünge Programı başladı: Yaklaşık 60 yıl önce bu zamanlarda NASA’nın ay yörüngesine yönelik misyonları ilk meyvelerini vermeye başladı. Ay Yörünge Programı 5 farklı görevi kapsıyordu ve Apollo inişlerinden önce Ay’ın bir haritası çıkarıldı. 1966 yılının Şubat ayında ise bu beş görevden üçüncüsü başarıyla gerçekleştirildi. Lunar Orbiter 1, Lunar Orbiter 2 ve Lunar Orbiter 3; Apollo iniş sahalarına yönelikti. Lunar Orbiter 4 ile Ay’ın haritalanması, Lunar Orbiter 5 ileyse Ay’ı haritalalama çalışmasını yüksek çözünürlüklü veriler elde edilebilir bir seviyeye taşımak amaçlanıyordu ve başarıyla tamamlandı.
Pioneer 10 Jüpiter’in yörüngesine ulaştı. Birçok başarıya imza atan Pioneer 10, NASA’nın dış gezegenlere kadar açılmasını sağlayan ilk projesi. Jüpiter yörüngesinde 21 yıllık program ile kalması planlanan Pioneer, 30 yıl aşkın bir süre boyunca görevini sürdürdü. Pioneer 10 yalnızca Mars’ın ötesine uçan ilk uzay aracı olmak ile kalmayıp adını daha pek çok bilimsel ilke başarıyla yazdı. Pioneer sayesinde ana asteroit kuşağından ilk kez uçuldu. Neptün ardına ilk kez insan yapımı bir nesne ulaştı. Tamamen nükleer elektrik enerjisi kullanan ilk uzay aracı oldu.
Titan'ın buzlu yüzeyine dair keşifler yapıldı. NASA’nın Cassini misyonuna kadar Satürn’ün en büyük uydusu Titan hakkında bilinenler sınırlıydı. Titan’ın yalnızca, yüzeyi kalın ve atmosferi azot bakımından zengin Merkür boyutlarında bir gök cismi olduğu sanılıyordu. Cassini ile NASA Titan’ın yüzeyinin haritasını çıkardı ve atmosferindeki hareketleri gözlemledi. Buzlu yüzeyin sıvı denizleri de içinde barındırdığını keşfetti ve bu misyonun devamında Titan yüzeyine inmek üzere bir sonda da gönderdi.
Cassini uzay aracının elde ettiği bu görselde Satürn’ün buzlu uydusu Rhea, Titan’ın önünden geçiyor. Bu sayede iki büyük uydunun benzerlik ve farklılıkları tek karede buluşuyor.
Hubble Uzay Teleskobu fırlatıldı: 24 Şubat 1990’da fırlatılan ve adını ünlü astronom Edwin Powell Hubble’dan alan Hubble Uzay Teleskobu 30 yıldır aktif olarak görevine devam etmekte. NASA’nın uzay gözlemlerine yönelik en büyük projelerinden olan Hubble ile erken evren döneminden elementler tespit edildi. Süper kütleli kara deliklere dair ilk kanıt elde edildi ve Güneş dışında bir yıldızın yüzeyinin ilk görüntüleri alındı. İlk kez gezegen dışında bir bölgeden atmosfer tespiti yapıldı. Üstelik yaşanabilir bir bölgedeki dış gezegende ilk kez su buharı tespit edildi.
Güneş lekelerinin sayısı zirveye ulaştı. 11 Şubat 2014 tarihinde şimdiye kadar gözlemlenmiş en büyük güneş lekesi gözlemlendi. Güneş lekesi kümesi iki hafta boyunca Güneş diski üzerinden geçti.
Kepler Uzay Teleskobu ötegezenlere dair keşifler yaptı: 6 Mart 2009 tarihinde fırlatılan Kepler Uzay teleskobu dönemin en donanımlı malzemeleri ile işlendi ve en büyük dijital kameralarıyla dış uzay gözlemlerine yeni bir soluk getirdi. Cygnus takımyıldızının yıldızlar bakımından zengin bir bölgesindeki 150.000 yıldıza ithafen yolculuğuna başladı. Kepler, Samanyolu galaksisinin ilk gezegen araştırmalarını yürüttü ve yıldızların yaşanabilir bölgelerinde çeşitli gök cisimleri keşfetti. Dünya’dan yaklaşık olarak 2000 ışık yılı uzağında bulunan Kepler-11’in yörüngesindeki gezegen sistemi 6 gezegenden oluşuyor. NASA Şubat 2011’de bu sarı cüce evresindeki yıldızın gezegenlerinin gezegenimize kıyasla daha büyük olduğu ve en büyüklerinin Güneş sistemindeki dış gezegenler ile yakın büyüklüklerde olduğunu keşfetti.
Derin Arda Erkul tarafından editlendi.