Özgür Özel Boykot Çağrısında Bulundu

Son dönemde Türkiye’de, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından çeşitli protestolar ve boykot çağrıları gündeme geldi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, protesto gösterileri sırasında bazı medya kuruluşları ve markalara yönelik boykot çağrısında bulundu.

Türkiye’deki boykot çağrısından bahsetmeden önce boykotun tanımından bahsedelim. Boykot, Türk Dil Kurumu’na göre “bir işi veya davranışı yapmama kararı almak” anlamına gelirken 1976’da Nobel Ekonomi Ödülünü kazanmış bir ekonomist olan Milton Friedman, boykotu “bir veya birden fazla tarafın belirli hedeflere ulaşmak amacıyla bireysel tüketicileri seçili alımlardan kaçınmaya teşvik etme girişimi” olarak tanımlamıştı. Bu boykotlar, ne amaçla yapılırsa yapılsın, işletmeler için ciddi zorluklara yol açar. Satışların düşmesiyle birlikte işletmelerin ekonomik kayıplar yaşamasına neden olurken, aynı zamanda itibar kaybını da beraberinde getirir.

İBB binasının bulunduğu Saraçhane’de altıncı kez düzenlenen mitingde Özgür Özel, Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasına karşı sessiz kalan markaları protesto etmek amacıyla bazı marka ve şirketlere yönelik boykot çağrısında bulundu. Yaptığı konuşmada öncelikle “Yarın sabah herkes kahvesini içiyor ama EspressoLab’in önünden bile geçmiyor.” diyerek yerli bir kahve zinciri olan EspressoLab’in boykot edilecek markalar arasında olduğunu söyledi. Ayrıca “D&R yok, İdefix yok” açıklamasıyla halkı, Türkiye merkezli bir perakende zinciri D&R ve Türkiye’nin ilk online kitap satış platformu İdefix’i de boykot etmeye çağırdı. Bunların yanı sıra İstiklal Caddesinde yer alan Demirören AVM, gıda üretici şirketi Ülker, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu(TRT), Ticaret Gazetesi Radyo Televizyonu (TGRT), bir mobilya markası olan Kilim Mobilya, ev aletleri ve elektronik ürünler üretimi yapan bir firma olan İhlas Ev Aletleri, Milli Piyango, online bahis platformları Misli.com ve İddia.com ve Türkiye’nin seyahat ve turizm kuruluşu Etstur da boykot listesinde bulunuyor. Özel, yaptığı konuşmada boykot edilecekler arasında Milangaz, Likidgaz ve Türk Petrol’u da dahil etmişti. Ancak, bu şirketlerin 2020 yılında Demirören Holding’den OYAK’a devredilmesi ve bu şirketlerin ürünlerinin alınmamasının OYAK’a zarar vereceği nedeniyle Özgür Özel, konuşmasından bir gün sonra bu üç şirket için boykot çağrısını geri çektiğini duyurdu.

EspressoLab, son günlerde boykot listelerinde en çok konuşulan markalardan biri haline geldi. Son zamanlarda, EspressoLab’in iktidara yakınlığı ve siyasi bağlantıları olduğu iddiaları sosyal medyada yaygınca dolaşıyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Devlet Bahçeli’nin 2020’de müzeden camiye çevrilen Ayasofya’nın ibadete açılışından sonra EspressoLab’de kahve içmeleri, bu iddiaların daha çok konuşulmasına neden oldu. Öte yandan Özel’in boykot çağrılarından kısa bir süre sonra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile bazı eski bakanlar ve AKP’li siyasetçilerin EspressoLab’de kahve içerken sosyal medyada paylaşım yapmaları, dikkatleri bir kez daha bu kahve zincirine çekti.

EspressoLab, boykot çağrılarından çok geçmeden buna karşılık olarak bir açıklama paylaştı. Şirket, yaptığı açıklamada, “Biz neden boykot edildiğimizi anlamadık!” ifadelerini kullandı. EspressoLab, herhangi bir gizli ortaklarının bulunmadığını belirterek şirketin tamamen Kocadağ ailesine ait olduğunu söyledi. Ayrıca siyasi bir duruşlarının olmadığını, hedeflerinin yalnızca kaliteli kahve sunmak olduğunu vurguladı.

Duyurduğu boykot listesinden bir gün sonra Özgür Özel, bazı haber kanallarına da dikkat çekerek boykot listesini genişletti. Demirören Holding’e ait olup ulusal televizyon kanallarından biri olan Kanal D ve 2018’ten beri Demirören Medya Grubu’na ait olan CNN Türk, bu genişletilen listeye dahil edilen medya organları arasında yer aldı. Ayrıca Türkiye’nin haber ajansları Demirören Haber Ajansı ve İhlas Haber Ajansı, Türkiye’nin günlük gazetelerinden biri olan Sabah, Türkiye’nin medya gruplarından biri olan Turkuvaz Medya Grubu ve bu gruba ait haber kanalı olan A haber ile televizyon kanalı Atv de bu listeye eklendi.

Özgür Özel’in boykot çağrısına hükümet tarafından tepkiler geldi. Ak Parti Sözcüsü Ömer Çelik, sosyal medya hesabı üzerinden Özgür Özel hakkında “Milli şirketleri boykot etme çağrısı yaparak, sadece kendisinin CHP Genel Başkanlığı’na liyakatini boykot etmiştir. Özgür Özel’in medya kuruluşlarını ve şirketlerini açıkça tehdit etmesi, siyasal zorbalıktan başka bir şey değildir.” ifadelerinde bulundu. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bu boykotla Türkiye ekonomisinin hedef alındığını iddia ederek “Meydanda kontrolsüz gruplar önünde kışkırtıcı bir dil kullanarak, ülkemizin büyümesine katma değer sağlayan markalarının isim isim hedef gösterilmesi, boykot çağrısı yapılması çok tehlikeli bir durumdur.” açıklamasında bulundu.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin, X hesabı üzerinden boykot çağrılarına yönelik bir tepki olarak bir açıklama yaptı. Açıklamada bazı medya organlarının ve kişilerin, protestoları abartarak canlı yayında kışkırtıcı içerikler sunduğunu söyledi. Bazı medya kanallarının protestoları yaygınlaştırarak gerçek dışı ve provokasyon içeren haberler sunduğu iddiasında bulundu ve hangi haber kanalı “hukuksuzluk yapıyorsa, yasa tanımaz davranıyor, devlet kurumlarına ve çalışanlarına sansür uyguluyorsa, manipülatif görüntü ve haberleri yayınlamak konusunda tüm uyarıları hiçe sayıyorsa ve halkın haber alma özgürlüğünü engelliyorsa gereken idari yaptırımlar yasalar kapsamında en üst sınırdan uygulanacaktır” şeklinde bir açıklama yaptı.

Şahin’in açıklamasından iki gün sonra RTÜK tarafından bazı televizyon kanallarına ağır cezalar verildi. Sözcü TV’ye, “halkı kin ve düşmanlığa teşvik” ettiği gerekçesiyle 10 gün ekran karartma, yani yayın durdurma cezası verildi. Tele 1’deki “Haber 13” ve Halk TV’deki “Gündem Özel” programlarında, Özgür Özel’in Saraçhane mitinginde Akın Gürlek ve Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik eleştirileri, boykot çağrısının ekrana yansıtılması ve İstanbul, Ankara ve İzmir’den canlı yayın yapması üzerine aynı gerekçeyle, bu kanallara yüzde 5 idari para cezası ve 5 kez program durdurma cezası verildi. Ayrıca NOW TV’ye de, “Orta Sayfa” programında Ekrem İmamoğlu’nun yargı süreciyle ilgili “hukuka aykırı ve talimatla yürütülüyor” yorumlarından ötürü yüzde 2 oranında idari para cezası verildi. Bu programlara ek olarak, SZC TV’ye de canlı yayınlardan dolayı 10 gün yayın durdurma cezası ve CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’ın MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye yönelik sözleri nedeniyle yüzde 3 idari para cezası verildi.

Özgür Özel, 24 Mart’ta boykotyap.com adındaki bir internet sitesinin yayınlanacağından bahsetmişti. 25 Mart’ta açılan bu sitede boykot edilecek markaların listesi yer alıyordu. boykotyap.com adlı internet sitesi yayınlandıktan iki gün sonra, mahkeme kararıyla erişim engeli geldi. Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğinin 27 Mart 2025 tarihli ve 2025/4129 sayılı kararıyla, bu siteye erişim engeli getirildi.

Şahika Derin Türüt tarafından editlendi.