"Osmanlı ve Türk Ketubaları" sergisi Türk Musevileri Müzesi tarafından hazırlanarak geçtiğimiz günlerde ziyarete açıldı. 17 Kasım'a kadar Schneidertempel Sanat Merkezi'nde yer alacak sergi, 20 Kasım’dan 20 Şubat 2025'e kadar 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nde ziyarete açık olacak.
İzmir, İstanbul, Bursa, Edirne, Gaziantep ve Kırım'ın da aralarında bulunduğu çeşitli şehirlerden getirilen eserlerle oluşturulan “Osmanlı ve Türk Ketubaları” sergisi, 1830'lardan günümüze kadar birçok farklı tarihten ketubalar içeriyor.
Ketubalar, eski zamanlarda Musevilere evlendikten sonra sinagogda verilen ve kadınların haklarını koruyan belgelerdi. Bu belgeler kadınların getirdikleri çeyiz miktarlarını da içeriyordu ve boşanma gibi durumlarda kadınların bu miktarı geri alabilmesi için büyük bir önem arz ediyordu. Son dönemlerde bu belgeler daha çok matbu olarak sembolik bir şekilde hazırlandığı için sergide yer alan ketubalar büyük bir değer taşıyor.
Sergide başta Türkiye Cumhuriyeti Hahambaşısı Rav. İsak Haleva ve koleksiyoner Ceri Benardete, Jak Haim ve Silvyo Ovadya olmak üzere çeşitli bireysel koleksiyonlardan ve İsrail Müzesi arşivinden bir araya getirilen 50 kadar ketuba sergilenecek.
500.Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi tarafından düzenlenen sergide yer alan ketubaların toplanması ve yenilenmesi de büyük bir emek sonucunda gerçekleşti. Serginin küratörü Silvyo Ovadya topladıkları eserlerin büyük çoğunluğunun kötü durumda olduğu için tadilat gördüğünü aktarırken tadilat süreciyle ilgili de “Bu belgeleri tadilattan geçirip çerçeveledik. Çerçevelerken asitsiz kağıt kullandık. En iyi şekilde muhafaza etmeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
Sergiyi düzenleyen 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’ne kısaca göz atacak olursak, Şişhane Neve Şalom Sinagogu’nun yanında yer alan müze, 1989 yılında Sefaradlar’ın 500 yıl önce Osmanlı’ya gelişini kutlamak için kurulan 500. Yıl Vakfı bünyesinde açıldı. Açıldığı günden beri Yahudi tarihini ve kültürünü tanıtmak için "Osmanlı ve Türk Ketubaları" sergisi gibi birçok sergi düzenleyerek aktif bir şekilde çalışıyor.
Serginin gösterildiği ilk alan olan Schneidertempel Sanat Merkezi’nin tarihine de kısaca değinmek gerekirse bu sanat merkezi, 19. yüzyılda Galata’da kurulan sinagoglardan biri olan Schneidertempel’in sanat merkezi olarak kullanılmaya karar verilmesiyle faaliyete başladı. Böylece Galata’nın tarihi ortamında modern eserlere yer veren kültürlerarası bir köprü olarak çalışmaya başlamış oldu. Böylece bir yandan İstanbul’un eski bir yapısı hayat buluyor bir yandan da kültürel hareket yeni bir ortamda sergilenmiş oluyor.
Daha çok mizahi yönü ağır basan sergilerle sanat faaliyetlerine devam eden Schneidertempel Sanat Merkezi’nin programında karikatür sergileri yoğunlukta.
Yahudi kültüründe çok önemli bir yer edinmiş olan ketubaların 1830 yılından günümüze kadar olan özel örneklerini sergileyen “Osmanlı ve Türk Ketubaları" sergisi, 17 Kasım’a kadar ziyarete açılmış olduğu Schneidertempel Sanat Merkezi’nin ardından 20 Kasım itibarıyla 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde tekrardan sanatseverlerle buluşacak.
Deren İlbeyi ve Derin Arda Erkul tarafından editlendi.